De coöperatie: beproefd concept voor zakelijke samenwerking
Nederland telt meer dan 4.000 coöperaties. Sommige bestaan al heel lang, zoals de Rabobank, andere zijn piepjong. Op dit moment zijn nieuwe coöperaties in opkomst. Ronald Korpershoek, Rabobank specialist nieuwe coöperatieve ondernemingen en burgerinitiatieven, vertelt.
Nederland heeft al eeuwenlang een brede, coöperatieve traditie. Het begon in de Middeleeuwen, een periode waarin gildes en waterschappen een eerste geformaliseerde samenwerking tussen mensen vormden. De tweede golf van coöperaties dateert van 100 tot 150 jaar geleden. Markten functioneerden niet goed en het was slecht gesteld met de positie van het individu. Sparen, een bedrijfslening, verzekering, afzet van melk of suikerbieten, het bleek voor veel mensen pas weggelegd als ze het samen oppakten. Zo werd de basis gelegd van grote coöperaties die nu nog altijd een belangrijke rol spelen in de Nederlandse economie. Zoals de Rabobank, Achmea, VGZ en FrieslandCampina.
Nieuwe coöperaties in opkomst
Sinds een aantal jaar is er sprake van een nieuwe golf van coöperaties. De Rabobank is betrokken bij tientallen lokale initiatieven van klanten die met elkaar, op een zakelijke grondslag, veelal maatschappelijke vraagstukken aanpakken. Daarbij ondersteunen we met kennis, financiering en in sommige gevallen met een bijdrage uit ons Coöperatief Dividend. We merken dat mensen niet meer willen toekijken tot de overheid of een bedrijf hun probleem oplost. Men wil samen met anderen en volgens hun eigen inzicht de oplossingen vormgeven. Voorbeelden? Glasvezelverbindingen in buitengebieden, duurzame energievoorziening en zorgaanbod in dorpen en wijken. Soms gebeurt dat doordat burgers de handen ineen slaan, soms doordat een bestaande dorpsvereniging zakelijke activiteiten gaat ontplooien en deze onderbrengt in een coöperatie.
Coöperatie oprichten
De reden om te kiezen voor een coöperatie is dat je gezamenlijk bedrijfsactiviteiten oppakt, maar wel met het democratische principe van een vereniging. Een coöperatie in oprichting doorloopt verschillende fases. Het begint met het formuleren van een droom of idee waar men ook echt voor wil gaan. Draagvlak en daadkracht blijken van grote invloed te zijn op het uiteindelijke succes van een coöperatie. Ook is een goed onderbouwde business case noodzakelijk. Het is daarbij belangrijk om de eerste concepten hiervan te delen met belanghebbenden, veelal de toekomstige leden. In feite mobiliseer je daarmee de basis voor je toekomstige draagvlak. De volgende stap is het inrichten van de coöperatie waarna de eerste zakelijke activiteiten opgestart kunnen worden. Om de coöperatie echt tot een succes te maken is een evenwichtige verdeling tussen de zakelijke- en de verenigingskant van de organisatie belangrijk. Daarbij is en blijft het bouwen aan ledenbetrokkenheid één van de prioriteiten.