Samen op zoek naar het voedsel van de toekomst
Als directeur Food & Agri West-Brabant & Zeeland van Rabobank weet John Oostvogels één ding zeker: op het gebied van voedsel werkt hij in de mooiste regio van Nederland. 70 procent van het landschap bestaat uit landbouwgrond. Landelijk gezien vindt ruim 20 procent van alle akkerbouw hier plaats. Er worden veel plantaardige producten geproduceerd. Meerdere boomkwekerijen zijn aanwezig en met Antwerpen en Rotterdam om de hoek is de logistieke ontsluiting goed.
Toch liggen er volgens Oostvogels in de regio ook volop kansen en uitdagingen, zegt hij bij de opening van Rabo Food Forward West-Brabant & Zeeland: een speciaal door Rabobank ontwikkeld programma waarbij de hele voedselketen bij elkaar komt om na te denken over en aan de slag te gaan met duurzame voedseloplossingen. ‘Hoe gaan we om met de verzilting en droogte van de grond?’, is één van zijn vragen aan de aanwezigen.
Om een toekomstbestendig antwoord te formuleren is een loods op het terrein van Luysterburg Agrifruit in het Brabantse Heerle omgetoverd tot brasserie. Op de plek waar normaal de asperges worden gesorteerd, staan nu vijftien gedekte tafels. Onder het genot van een toekomst-proof diner steken 120 mensen uit de sector de koppen bij elkaar. Een ambtenaar schurkt aan tegen een consument. En een varkenshouder zit tegenover een veganist.
Verzilting
‘We hebben heel bewust gekozen om niet alleen gelijkgezinden, maar juist andersdenkenden bij elkaar aan tafel te zetten’, zegt Oostvogels. ‘Daardoor ontstaan dialogen tussen mensen die elkaar anders niet snel hadden ontmoet.’ Dat die opzet werkt, bleek tijdens eerdere Rabo Food Forward evenementen. Heerle is in navolging van Friesland, Gelderland, Flevoland en Amsterdam de vijfde locatie waar het Rabo Food Forward programma neerstrijkt.
In het begin tasten de tafelgenoten elkaar voorzichtig af, maar zodra de eerste gang achter de rug is, zwelt het rumoer in het sfeervolle pop-up restaurant aan en komen de gesprekken op gang. Het zoete water in de bovenste grondlaag verdampt en de wortels van de gewassen trekken het zoute water naar het oppervlak. Zijn er technieken mogelijk om zoet water langer vast te houden? En zijn gewassen beter bestendig te maken tegen verzilting?
Wat ook opvalt in West-Brabant en Zeeland: in deze regio worden meer dan gemiddeld in Nederland plantaardige producten geteeld. Van peulvruchten en bonen tot aardbeien en frambozen. Deze producten spelen een belangrijke rol in de eiwittransitie, beseffen de tafelgenoten aan tafel 11. Mensen moeten hun vitamine B12 op een andere manier binnen krijgen, nu er steeds minder vlees gegeten wordt. ‘Het is goed om met allerlei mensen binnen de sector na te denken over waar we over tien jaar staan’, zegt tuinder Peter van der Avoird.
Boomteelt
De regioscan van Rabobank, een analyse waaruit de grootste regionale uitdagingen en kansen op weg naar duurzame voedselproductie blijken, maakt verder duidelijk dat in West-Brabant en Zeeland groeikansen liggen voor boomteelt. Steeds meer gemeentes verhogen hun groenbudget. Steden vergroenen. Het is een van de onderwerpen die tijdens het diner besproken worden aan de tafel van Maria van der Heijden. ‘Hoe mooi zou het zijn als we ook meer bomen op bedrijventerreinen krijgen’, zegt de directeur-bestuurder van MVO Nederland. ‘Dat is goed voor de biodiversiteit.’
Als het dessert achter de rug is, presenteren de groepen na een avond lang ideeën te hebben uitgewisseld hun gedroomde krantenkop voor over vijf jaar. Een groep vraagt zich hardop af: Wie boert er nog in 2050? Een andere groep richt zich meer op het tekort aan water: Deltawerken laat het water maar komen.
Oostvogels is blij met het openingsevent in West-Brabant en Zeeland. De komende maanden gaan deelnemers tijdens de Food Forward Track aan de slag met het ontwikkelen van concrete plannen om de regionale vraagstukken op te lossen. ‘Uiteindelijk hopen we dat er minimaal één grandioos idee uit voortkomt dat uitgewerkt kan worden’, zegt Oostvogels. ‘Maar nog belangrijker vind ik de contacten die nu al zijn ontstaan waardoor partijen elkaar na vanavond weten te vinden om de wereld op het gebied van voedseltransitie gezamenlijk nog een stukje mooier te maken.’
Kijk hieronder naar een korte impressie van Rabo Food Forward West-Brabant & Zeeland en lees verder over de geschiedenis van de regio, de uitdagingen vandaag en over de ervaringen de deelnemers aan de Food Forward Track.