Kokosyoghurt en erwtenmelk nemen zuivelmarkt over
Zuivelvervangers: industrie van melk en honing?
Kokosyoghurt bij het ontbijt, havermelk in de koffie, een soja-ijsje op een warme lentedag; plantaardige zuivelvervangers zijn hip en happening. De trend is vooral zichtbaar in de VS, waar de verkoop in de afgelopen jaren drastisch steeg.
In de afgelopen vijf jaar is de waarde van plantaardige zuivelvervangers in de VS gestegen met 35 procent. Dit blijkt uit cijfers van Euromonitor. Een behoorlijk contrast met de zuivelverkoop in diezelfde periode – die daalde met maar liefst tien procent.
Op het eerste gezicht tart deze trend alle logica; vergeleken met alternatieven is zuivel goedkoper, voedzamer en volgens velen smaakvoller. Maar meer dan een derde van de Amerikanen heeft daar geen boodschap aan. Deze bevolkingsgroep voegt actief meer plantaardig voedsel, inclusief vlees- en zuivelvervangers, aan het dieet toe. De tijd dat die producten enkel vegetariërs en veganisten aanspraken is voorbij. De mainstream heeft plantaardige producten nu ook met open armen ontvangen.
Een kwestie van smaak?
Op het moment dat mensen met het idee spelen om eiwitten te vervangen door plantaardige producten, nemen ze vooral gezondheids- en welzijnsfactoren mee in hun overweging. Maar ook de behoefte om minder dierlijke producten te consumeren speelt een rol, zo stelt recent onderzoek van Comax Flavors en Nielsen. Intrigerende factoren, zeker gezien het feit dat de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties zuivelproducten als een belangrijke bron van energie, eiwitten, vetten, vitaminen en mineralen ziet.
Ook suggereren verschillende studies dat plantaardige ‘melkproducten’ qua smaak niet zo goed uit de bus komen als conventionele zuivelproducten. En de zuivelvervangers zouden bovendien minder voedingsstoffen bevatten, duurder zijn en een relatief lange ingrediëntenlijst hebben.
“Consumenten bestuderen steeds vaker voedseletiketten”
- Tom Bailey, RaboResearch
“Een geruststelling voor de zuivelindustrie,” zegt Tom Bailey, uitvoerend directeur zuivel voor RaboResearch. “Die uitdagingen zijn namelijk niet makkelijk te overwinnen voor de producenten van zuivelvervangers. Bovendien bestuderen consumenten steeds vaker de voedseletiketten.”
Van kokosyoghurt tot erwtenmelk
Soja, amandel en kokosnoot domineren momenteel de Amerikaanse markt van zuivelvervangers, terwijl haver steeds prominenter wordt in Europa. In opmars is de zogeheten erwtenmelk. In 2015 lanceerde Ripple Foods een aantal plantaardige zuivelvervangers gemaakt van gele erwten. Het bedrijf claimt niet alleen dat het product meer calcium en vitamine D bevat dan normale melk, maar ook evenveel eiwitten en slechts de helft van het suikergehalte.
Deze diversiteit aan plantaardige alternatieven geeft consumenten een ruime keuze van zuivelvervangers. Zij kunnen naar hartenlust variëren en experimenteren, op zoek naar de beste prijs en hun favoriete smaak.

Amandelen worden steeds vaker verwerkt in ‘melk’ in plaats van in marsepein
Alternatieve acquisitie
Sommige zuivelproducenten proberen mee te liften met de plantaardige populariteit en breiden hun assortiment uit met zuivelvervangers. De Franse zuivelgigant Danone voegde bijvoorbeeld diverse zuivelvervangers toe aan haar assortiment toen ze WhiteWave opkocht in april 2017. Ironisch genoeg verloor het bedrijf hiermee haar aandeel in biologische yoghurt; de Amerikaanse antitrustwetgeving eiste dat Danone zich bij aankoop van WhiteWave zou ontdoen van haar deal met biologische yoghurtproducent Stonyfield.
Rond diezelfde tijd kocht Dean Foods, een van de grootste zuivelbedrijven in de VS, een minderheidsbelang in Good Karma Foods. Dankzij die acquisitie kon Dean zuivelvervangers gebaseerd op lijnzaad toevoegen aan haar productlijn, naast de al bestaande soja-alternatieven.
Ook Finland timmert aan de weg: Valio, het grootste zuivelcoöperatief in het Scandinavische land, zal later in 2018 een haverdrank en haveryoghurt lanceren in Finland en Zweden.