Internationale showcase van waterbouwkundig vernuft

De Afsluitdijk krijgt een grondige opknapbeurt die hem opnieuw tot een internationale showcase van Nederlands waterbouwkundig vernuft maakt. ‘Dit is Hollands Glorie. Het bewijst hoe ondernemend en succesvol we zijn in de strijd tegen de elementen’.

De Afsluitdijk, hét toonbeeld van Nederland en zijn niet aflatende strijd tegen het water, is na ruim 85 jaar toe aan een rigoureuze renovatie. Die maakt de hoogwaterbescherming door de dijk robuuster en zorgt ervoor dat meer water kan worden afgevoerd van het IJsselmeer naar de Waddenzee. Zo krijgt Nederland ook in de toekomst geen natte voeten.

Energieneutraal

Tegelijkertijd wordt de nieuwe Afsluitdijk veiliger voor het verkeer dankzij bredere vluchtstroken langs de A7. En een stuk duurzamer omdat alle sluizen en pompen straks energieneutraal zijn dankzij drijvende zonnepanelen. Bovendien laat de nieuwe dijk de natuur meer ruimte. Regionaal samenwerkingsverband De Nieuwe Afsluitdijk bouwt er bijvoorbeeld een Vismigratierivier, die vis de kans geeft om te zwemmen tussen het zoete IJsselmeer en de zoute Waddenzee.

Deze showcase van Nederlandse innovaties moet in 2023 worden opgeleverd en vergt een investering met een netto contante waarde van 550 miljoen euro. Daarvoor tekenden BAM, Van Oord en Rebel, die met het consortium Levvel verantwoordelijk zijn voor het ontwerpen, bouwen en 25 jaar lang beheren en onderhouden van de nieuwe Afsluitdijk, in opdracht van Rijkswaterstaat.

Enige Nederlandse bank

De Rabobank is, als enige Nederlandse bank, financier achter het complexe megaproject waar ook Duitse en Belgische banken en de Europese Investeringsbank een deel aan bijdragen. De bank werd al in een vroeg stadium benaderd door de bouwers. “Daarbij helpt het dat we onze klanten goed kennen, door dik en dun een jarenlange relatie met ze hebben en daardoor, in alle bescheidenheid, als geen andere bank de risico’s van het vak begrijpen,” zegt David de Bondt, bij de Rabobank verantwoordelijk voor de grote klanten in de bouw. Aanhaken bij de Afsluitdijk was daardoor bijna een vanzelfsprekendheid. “Hierin vind je het Hollands Glorie-gevoel terug: de ondernemende geest waarmee we de strijd tegen het water winnen. Dat is precies wat ons als bankier in het bloed zit en enthousiast maakt. We identificeren ons bovendien graag met de Afsluitdijk vanwege het duurzame karakter en de veiligheid voor de verre toekomst waaraan hij bijdraagt. Hier wordt Nederland echt op alle manieren beter van.”

“Dat is precies wat ons als bankier in het bloed zit en enthousiast maakt.”

- David de Bondt, Rabobank

Twitter Linkedin Mail

Risico’s voor oplevering

Wat de risico’s van een groot infrastructureel werk als de Afsluitdijk betreft: die klinken overzichtelijker dan ze zijn, zegt Mireille Bombeld, bij de Rabobank verantwoordelijk voor Project Finance. “De opdrachtgever is de overheid, die is natuurlijk goed voor haar geld. De grootste risico’s treden op in de periode van ontwerp tot aan de oplevering. Is zo’n ambitieus ontwerp technisch uitvoerbaar, kan het binnen de prijs? En verreweg het grootste risico: wordt de oplevertermijn gehaald? Juist voorafgaand aan de oplevering worden alle kosten gemaakt, zonder dat er inkomsten tegenover staan.”

De Rabobank concentreerde zich met haar financiering desondanks op die eerste, relatief risicovolle constructiefase. “Die is boeiender en spannender dan die van de langjarige leningen die straks lopen zodra de dijk is opgeleverd,” zegt De Bondt. “Velen kunnen een langetermijn financiering verstrekken als de overheid opdrachtgever is. Maar in de aanloopfase hebben bouwers onze toegevoegde waarde nodig. Doordat wij doorlopend spreken met zowel opdrachtgever als uitvoerenden, voelen we ons comfortabel met de risico’s.”

“Wij voelen ons comfortabel met de risico’s door voortdurend contact met de opdrachtgever en uitvoerenden.”

- Mireille Bombeld, Rabobank

Twitter Linkedin Mail

Parent company guarantee

Bij grote infrastructuurklussen worden de risico’s goed in kaart gebracht en gewogen, mede door externe bureaus. De financiering in de beginfase gaat daardoor vergezeld van heldere termsheets op basis waarvan een marktconforme rentevergoeding kan worden bepaald. Maar bij deals als deze heeft de Rabobank een extra meerwaarde. Als enige Nederlandse bank financiert de Rabobank het eigen vermogen dat de projectvennootschap in de vroegste fase nodig heeft, legt financieel expert Bombeld uit. “In plaats van de bancaire letter of credit die gebruikelijk is, nemen we genoegen met een zogeheten parent company guarantee. Dat kan doordat wij de markt en de klanten zó goed kennen. Dit scheelt kosten, tijd en papierwerk voor onze klant. Bovendien teren ze niet in op de garantielimieten die andere financiers ze opleggen. Voor ons zijn dit de leukste puzzels om voor elkaar te krijgen.”

Internationaal aanzien

Ook na de ingebruikname van ‘Afsluitdijk 2.0’ behoudt de Rabobank een sleutelpositie, als partij die de komende decennia de geldstromen en rapportages rond beheer en gebruik zal managen. De Bondt: “Er is dan behoefte aan een Nederlandse partij die alles in goede banen leidt. Voor ons is het een basisdienst, een specialisme waardoor we bij veel van dit soort publiek-privaatrechtelijke samenwerkingen actief zijn.”

De nieuwe Afsluitdijk is straks wat De Bondt betreft meer dan een veilige, duurzame en natuurvriendelijke dijk. “Minstens even belangrijk is dat alle partijen die eraan samenwerken laten zien tot welk hoogstandje de Nederlandse ingenieurs en waterbouwers in staat zijn. Vergelijk het met de Deltawerken: die hebben ons land internationaal zo’n aanzien gegeven, dat aannemers over de hele wereld fenomenale klussen konden oppakken. Met de financiering van de nieuwe Afsluitdijk dragen we eraan bij dat de sector het imago in binnen-en buitenland verder kan versterken.”

Dit is een verhaal in de serie Wholesale Banking for Better.

‘Meer samenwerken in de pre-concurrentiële fase’

“We willen bouwen aan een beter Nederland. Duurzamer, dus groener, maar vooral ook toekomstbestendig. Als bank kijken we daarom verder dan de duur van de afzonderlijke projecten. We opereren altijd met een lange termijnvisie en stimuleren bouwers en opdrachtgevers, dus ook de overheid, datzelfde te doen.”, aldus De Bondt. “Met een race naar de laagste prijs per project, helpen we de grote vraagstukken niet oplossen. Laten we pre-concurrentieel, dus voordat iedereen weer tegen elkaar aan het tenderen is, de koppen bij elkaar steken en nadenken over de 1 miljoen huizen die erbij moeten komen, over de aanpassingen in de infrastructuur, over de waterveiligheid van Nederland. We zijn natuurlijk dolblij met een mooie projectfinanciering, maar worden dolgelukkig van een mooie visie op Nederland in 2050.”

CV David de Bondt

CV David de Bondt David de Bondt studeerde Civiele Techniek aan TU Delft en Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij startte zijn carrière als M&A-expert bij ABN Amro en later RBS en stapte in 2012 in dezelfde functie over naar de Rabobank. Vanaf 2010 is hij met name in de (water)bouwsector actief geweest, met opdrachten voor onder andere Heijmans, Ballast Nedam, VolkerWessels, CRH en Saint Gobain. Recent is David als Senior Relationship Banker vanuit de Rabobank verantwoordelijk geworden voor de coverage van de grotere bouwers en ingenieursbureau’s die in Nederland actief zijn.