Zo geeft wind de energietransitie vaart

Als Nederlanders staan we voor een enorme uitdaging: onze energiehonger duurzaam stillen én de klimaatdoelstellingen halen. De Rabobank helpt de voortrekkers van de energietransitie door mee te pionieren in windenergie.

Het afgelopen decennium is windenergie de kinderschoenen ontgroeid. De technologie is gerijpt, de kosten per opgewekte eenheid energie blijven dalen. Windparken op land en op zee bewijzen dat windenergie een onmisbare schakel vormt in de energietransitie. Juist in Nederland, waar de maritieme sector zich opnieuw bewijst als een wereldspeler door de bouw van omvangrijke offshore windmolenparken.

Maatschappelijke opdracht

De energietransitie vergt miljardeninvesteringen, en daarbij is een rol weggelegd voor de Rabobank. Als financier van de partijen die zich inzetten voor windenergie, vanuit haar opdracht als maatschappelijk betrokken bank. “De energietransitie is gewoon een feit en gaat ons allemaal aan,” zegt Marc Schmitz, project financier bij de Rabobank, die al ruim 20 jaar ervaring heeft met de financiering van duurzame energie. “Naarmate de tijd en de inzichten voortschreden, kregen de projecten een grotere omvang. Dat we meer ervaring met windenergie hebben dan wie dan ook, daar hebben onze klanten nu ook profijt van.”

“De energietransitie is gewoon een feit en gaat ons allemaal aan”

- Marc Schmitz, Rabobank

Twitter Linkedin Mail

Nummer 1 financier windenergie

Wat begon met leningen voor de eerste windmolens bij boeren op het erf leidde tot de eerste non-recourse financiering van een groot windpark op de Noordzee in 2006. Wereldwijd is de Rabobank inmiddels uitgegroeid tot de nummer 1 financier van grootschalige windparken onder de Europese commerciële banken, met inmiddels 27 offshore windenergieprojecten achter haar naam. Een recent voorbeeld in Nederland is Borssele III/IV. Volgend jaar start Blauwwind, een consortium van Eneco, Van Oord, Shell, Mitsubishi-dochter DGE en de Zwitserse private equityfinancier Partners Group, met de bouw van dat park met 77 windturbines, die energie leveren voor 825.000 huishoudens.

Jonge industrie

Het Blauwwind project vergt een investering van 1,3 miljard euro. Veel geld, maar dat is relatief: de prijs van 5,45 cent per kilowattuur werd door Greenpeace zelf spectaculair laag genoemd. Pieter van Oord, CEO van het gelijknamige waterbouwconcern: “Net als Van Oord is de Rabobank vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van wind op zee. Het is een relatief jonge industrie met nog een aantal onzekerheden in onder meer de marktprijsontwikkelingen van elektriciteit. Dankzij innovatie en door de toenemende capaciteit van windparken is de kostprijs behoorlijk gedaald. Dat betekent ook dat voor de nabije toekomst wordt verwacht dat subsidies een beperktere rol zullen spelen. Dan is een bank die kennis en ervaring heeft met projectfinanciering van windparken zeer waardevol.”

“Wij zijn vanaf het begin betrokken bij windparken op zee”

- Pieter van Oord, Van Oord

Twitter Linkedin Mail

Innovatieve financiering

In het buitenland heeft Rabobank onlangs de financiering begeleid van het zogeheten BlaFa-project in Zweden, het grootste onshore windpark van het land met een vermogen van 353MW. Voor de initiatiefnemers, energiegigant Vattenfall, windturbinefabrikant Vestas en het Deense pensioenfonds PKA, arrangeerde de Rabobank een bijzonder innovatieve financieringsstructuur. Simone van Gendt, bij de Rabobank als specialist in projectfinancieringen betrokken bij duurzame energie: “We hebben in de loop der tijd een goede relatie opgebouwd met het Deense Export Credit Agency EKF. Met EKF hebben we een garantiestructuur ontwikkeld voor langjarige projectfinancieringen, waarbij we samen met EKF het volledige projectrisico garanderen, terwijl de financiering wordt verstrekt door een institutionele belegger. Dat maakt de projectfinanciering zeer aantrekkelijk en efficiënt voor onze klanten.”

Track record

Voor Vattenfall was deze garantieconstructie van zeer groot belang, vertelt Thijs van Lotringen, Hoofd M&A Vattenfall. “Dat voegde echt waarde toe. Het track record van de Rabobank, ook in onze regio, heeft ervoor gezorgd dat we de bank van begin af aan als aantrekkelijke partner zagen.” De Zweedse energiegigant had het vertrouwen dat de bank in het ingewikkelde financieringstraject snel en efficiënt de eindstreep zou halen. Marc Schmitz: “En, eerlijk is eerlijk: de gunfactor speelt ook een beetje mee. Zo’n financieringstraject kan heel intensief zijn en maanden kosten. Daar kun je, als er een juiste fit is, een leuk proces van maken.”

Burgerinitiatief in Zeeland

Op zee is steeds meer aandacht voor de effecten van de parken op hun natuurlijke omgeving. Op land spelen ook de belangen en opinie van omwonenden, vaak kort door de bocht in discussies aangeduid als NIMBY: Not In My Backyard. De Rabobank is vertegenwoordigd in de stuurgroep van een Green Deal die erop is gericht de lokale dialoog rond duurzame energieprojecten te verbeteren. Tegelijkertijd bewijst in Zeeland een park in aanbouw hoe windenergie actief gedragen kan worden door de omgeving.

Windpark Krammer wordt momenteel gebouwd rond de Krammersluizen, op de grens van land en water. Daar levert het met 34 turbines straks 102 Megawatt aan vermogen. Het innovatieve van dit project schuilt in de manier waarop het tot stand is gekomen en gefinancierd: door burgers. Twee coöperaties, Deltawind en Zeeuwind, met samen zo’n 5.000 leden, namen het initiatief voor het windmolenpark en vonden een nieuw type afnemer voor de te produceren stroom. Niet een energiebedrijf, maar een consortium van DSM, AKZO Nobel, Philips en Google neemt daarvan 95% af. De Rabobank dacht vanaf het begin mee over de structuur van de financiering, die voor een deel tot stand is gekomen via burgerparticipatie.

Lokale betrokkenheid

Niels de Fijter, financieel manager van Windpark Krammer: “Krammer is heel lokaal gedreven. De leden wilden zelf kunnen investeren in de exploitatie en bovendien wilden we omwonenden de mogelijkheid geven naast de eventuele lasten ook de lusten te genieten.” De wijze van financieren droeg bij aan het lokale draagvlak. “De Rabobank heeft zich op een positieve manier onderscheiden in de manier waarop ze de burgerparticipatie heeft omarmd.” Die publieke financiering bleek geen sinecure, vooral vanwege de zorgplicht richting particuliere investeerders. “Je vraagt ze in te stappen in risicodragend vermogen. Dan zul je heel duidelijk moeten uitleggen wat daarvan de consequenties kunnen zijn,” zegt Pieter Plantinga, die namens de Rabobank bij de financiering van Krammer is betrokken. “Die lokale betrokkenheid en de coöperatieve structuur passen natuurlijk heel goed bij de Rabobank. Ook vanuit de lokale Rabobank Oosterschelde, die parallel aan dit bijzondere windenergieproject voor omwonenden zonnepanelen heeft gefinancierd, hebben we bij Krammer echt het verschil kunnen maken.”

“Windenergie is op dit moment de meest effectieve oplossing voor het klimaatvraagstuk”

- Bas Bakker, Rabobank

Twitter Linkedin Mail

Pioniers voor de energietransitie

Hoewel de capaciteit aan windenergie op land en water snel groeit, is de energietransitie verre van afgerond. Bas Bakker, sector banker energie bij de Rabobank: “We weten dat windenergie op dit moment de meest effectieve oplossing is voor het klimaatvraagstuk. Maar ergens op de wereld worden vandaag nieuwe technologieën ontwikkeld die ervoor gaan zorgen dat we de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 gaan halen. Voor die nieuwe oplossingen zijn pioniers nodig. Energiebedrijven, investeerders, technologiepartners, wetenschappers, overheden, burgers én de banken. Deze opgave is zo enorm! Dit kunnen we alleen samen oplossen.”

Dit verhaal is onderdeel van de serie Wholesale banking for better.

Meer weten over de bouw van Borssele III en IV? Klik hier.